زنانِ انقلابِ اکتبر

                                                                                                                برگردان : نادرساده

عکس : تبعیدیان روس درسیبری

Armand Ines (Jelisaweta Fjdorowana)1874-1920

وی درپاریس تولد یافت. فعال جنبش زنان و  عضو بین الملل کمونیستی بود و از سال 1904 به عضویت گروههای کمونیستی درآمد و فعالانه در انقلاب 1905- 1907  شرکت کرده ازسال 1909 مجبور به  مهاجرت گردید و درفرانسه اقامت گزید و درآنجا درمدرسه ی حزبی معلم بود. هنگام جنگ جهانی در کنفرانس بلشویکها در بِرن شرکت کرد و به نماینده گی ازبلشویکها در کنفرانسهای دیگر منجمله کنفرانس بین المللی زنان شرکت کرد.

بعدازانقلاب فوریه به روسیه بازگشت و در هفتمین کنفرانس حزبی و چهارمین کنگره حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه (بلشویک ) نماینده بود . در تدارک قیام مسلحانه اکتبر در مسکو فعالانه شرکت و برای کارگران وسربازان سخنرانی ایراد کرد.

بعداز پیروزی انقلاب اکتبر عضو دفتر اجرایی دولت کارگری و رئیس شورای اقتصاد دولت و عضو کمیته اجرایی مرکزی بود. از 1918 مسئول بخش زنان در کمیته مرکزی حزب کمونیست روسیه (بلشویک)  بود.

1920 در دومین کنگره کمینترن شرکت و همچنین اولین کنفرانس بین المللی زنان را هدایت کرد.

Artjuchina Alexandra Wassiljewna( 1889-1969)

 وی متولد Wyschni Wolotschek وکادرحزب ودولت شوروی بود. از1910 به عضویت حزب درآمد. او از 1908 درسندیکاهای ریسنده گی و فلزدرپترزبورگ فعالیت داشت و بعداز انقلاب فوریه از تبعید بازگشت درکمیته زنان حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه  درزادگاهش فعالیت کرد. 1918نماینده ی کنگره ی سراسری کارگران روسیه بود. وی همچنین رهبری کمیته ی حزبی و کمیته اجرایی زنان را در منطقه یTewr    ر ابرعهده داشت ودر سمت جانشینی و سپس رهبری بخش زنان کارگرو دهقان در کمیته مرکزی نیزفعالیت داشت . وی عضو تحریریه مجله ی  Rabotnizaبود و مدیریت کارخانه ی پارچه بافی رابرعهده داشت. سال 1927 به عضویت کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی درآمد و بعنوان قهرمان کار انتخاب شد.

Bosch Jewgenija Bogdanowna (1879-1925)

وی در Otschakow   متولدگردید. از1901  به عضو حزب درآمد و در"کی یف" عضو کمیته ی منطقه ای حزب سوسیال دمکرات کارگری روسیه بود. بعداز انقلاب فوریه نیز عضو شورای شهر "کی یف" بود. از آوریل بعنوان مسئول حزبی در منطقه ی جنوب غربی فعالیت نمود و 1917 نماینده در کنگره ششمین کنگره ی بلشویکها بود. وی در تدارک قیام مسلحانه علیه دولت موقت و برای تقویت شوراها در "کی یف" وشهرهای دیگرمنطقه  شرکت فعال داشت و دراولین کنگره شوراهای اُکرائین به عضویت  هیات اجرائی شوراهای اُکرائین انتخاب گردید و جزء اولین مسئولین حکومت شورائی درامور داخلی بود . 1918 در جریان مسئله ی صلح بِرست به کمونیستهای چپ پیوست و در بخشهای مختلف فعالیت های حزبی، نظامی و اقتصاد ی فعالیت داشت .

Fotijewa Lidija Alexandrowna (1881)

وی متولد Rjasan  و ازسال 1904 عضو حزب کارگر سوسیال دمکرات روسیه بود و در جریان تدارک انقلاب اکتبر همکاری نزدیک با کروپسکایا در کمیته ی وایبورگ حزب و تحریریه ی پراودا داشت . از مارس1918   معاون شورای کمیسارهای خلق بود. بعد در شورای کارو دفاع و همچنین بعنوان دستیارلنین فعالیت می کرد. بعداز تشکیل جمهوری شوروی سوسیالیستی او تا سال 1930 بعنوان مشاور در شورای کمیسارهای خلق، شورای کارو دفاع بود و جلوتر در حوزه اقتصاد و تحقیقات علمی درموزه ی مرکزی لنین فعالیت داشت .

Gopner Serafima Iljinitschna (1880-1966)

وی در  "Cherson" تولد یافت  واز 1903 عضو حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه  بود و در فعالیت های حزبی در مناطق مختلف" Odessa"; "    Jekaterinoslaw; Nikolajew"  شرکت داشت . بعدازانقلاب فوریه 1917 عضو کمیته حزبی و نماینده ی شورا ها  درمنطقه ی  "jekaterinoslaw"    بود، در هفتمین کنفرانس هم شرکت داشت و در انقلاب اکتبرو جنگ داخلی  در اُکرائین هم فعالیت داشت .1918 عضو دفترخارجی کمیته مرکزی در اُکرائین بود و 1920 - 1925 درکمیته اجرائی مناطق مختلف و 1918 - 1922 عضو کمیته ی   اجرایی سراسری بود و در 1927 - 1928  بعنوان عضو کمیته مرکزی حزب در اُکرائین فعالیت می کرد. وی در تمام کنگره های بین المللی کمونیستی نماینده بود و 1960 قهرمان کار معرفی گردید.

Jakowlewa warwara Nikolajewna

وی متولد مسکو و یکی از فعالترین شرکت کننده گان در قیام مسلحانه اکتبر1917 بود.

از1904 عضو حزب بود و بعد از فوریه 1917 فعالیت هایش  را در مسکو بعنوان مشاورکمیته ی منطقه ای حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه پیش برد. او عضو کمیته اصلی سازمانده ی قیام مسلحانه در مسکو بود و سپس به کمونیستهای چپ پیوست . بعد ها او مسئولیت هایی سنگین در شورای خلقی اقتصاد، جانشین کمیسارخلق درامورآموزش و مالی بود.

Jelisarowa-uljanowa anna Iljinitschna ( 1864-1935)

 وی  متولد Nishni Nowgorod  بود . او  خواهر و همکار لنین ؛ نویسنده و از اعضای حزب از سال 1898بود. درمحاکمه ی  برادرش، الیانوف بجرم  سوقصد به جان  آلکساندرسوم در اول مارس 1887 خواهر نیزبه 5 سال زندان وتبعید محکوم گردید. اوکه از سال 1898 عضو کمیته ی حزبی در مسکو بود، بهنگام حبس لنین درزندان، وی موفق شد رابطه ی لنین را اززندان با " اتحاد مبارزه برای آزادی طبقه کارگر" در پترزبورگ برقرارنماید و برای لنین کتاب تهیه وبه وی می رساند و جزوات مخفیانه ای که لنین به نگارش در می آورد را به بیرون منتقل می کرد. او چاپ کتاب " رشد سرمایه داری درروسیه" و آثاری دیگرلنین را سازماندهی کرد وفعالانه در انقلاب 1905 – 1907 شرکت نمود. در 1908 – 1909 زمینه های انتشار کتاب " ماتریالیسم وامپریوکریتیسیسم" را فراهم کرد و1913 درنشریه پرودا شروع به کارکرد . او همچنین در مجله

Prosweschtschenije می نوشت  وعضوتحریریه ی مجله ی Rabotniza  بود.وی  1917 جانشین سردبیرپرودا و عضو تحریریه مجله ی Tkstsch   بود و فعالانه در تدارک انقلاب اکتبرشرکت داشت . بعد از پیروزی انقلاب او مسئولیت های متعدد منجمله کمیسارخلق دراموراجتماعی و آموزش همگانی را برعهده داشت واز بنیان گذاران بنیاد لنین و عضوکمیسیون تاریخ انقلاب اکتبروتاریخ حزب بود. همچنین عضو تحریریه و مشاور روزنامه ی

Proletarskaja Rewoljuzija   نیزبود.

Kollontai Alexandra Micbailowna( 1872- 1952)

 وی متولد پترزبورگ بود . زنی که در جنبش انقلابی روسیه فعالانه شرکت داشت وازطرف جمهوری شورا ها مسئولیتهای دیپلماتیک بر عهده داشت.

ازدهه نود قرن نوزدهم وارد فعالیت سیاسی شد و در انقلاب 1905- 1907 فعالانه شرکت داشت. از1915 به عضویت حزب درآمد . سالهای 1908 تا 1917 در تبعید بسر برد وی درکنفرانس بین المللی سوسیالیستی در اشتوتکارت(1907)، کپنهاگ (1910) ، بازل (1912) شرکت داشت . در مارس 1917 به پتروگراد بازگشت و نماینده ی سازمان نظامی بلشویکها درکمیته اجرایی  شوراهای پتروگراد بود. درششمین کنگره حزب وی به عضویت کمیته مرکزی انتخاب گردید وهمواره  مسئولیتهای سنگینی برعهده داشت. کلنتای سخنرانی ماهربود و توانست بعنوان یک مبلغ نقش شایان توجهی برارتقاء آگاهی سربازان و ملوانان داشته باشد. او فعالانه در سازماندهی قیام اکتبردر پتروگراد شرکت داشت ودر اولین دولت شورایی کمیسارخلق درامورتامین اجتماعی بود. از1918 در موضع "کمونیستهای چپ" قرارگرفت و درسال 1921تا 1922 مشاوردفتر بین المللی زنان در کمینترن بود .1923 به فعالیتهای دیپلماتیک پرداخت و در کشورهای مکزیک، نروژو سوئد سفیربود.

Kosteloeskaja Maria Michailowna( 1878- 1964)

  وی در مسکو متولد شد و از1903 عضو حزب بود و1905 در انقلاب شرکت داشت. فعالیت های حزبی در مناطق مختلف روسیه داشت و در هفتمین کنفرانس بلشویکها نماینده بود. در روزانقلاب اکتبروحین قیام مسلحانه، وی  جانشین فرمانده ی ستاد گاردسرخ در شوراهای مسکو بود. بعدازپیروزی انقلاب درمسئولیت های نظامی و حزبی نظیر، رئیس بخش سیاسی دومین هنگ ارتش درجبهه ی  شرقی و مشاورکمیته ی حزبی بود.

Krupskaja nadeshda konstantinowna (1869- 1939)

 وی متولد پترزبورگ ، همسرلنین و زنی انقلابی بود که از1898 به عضویت حزب درآمد. او ازفعالین گروه "اتحادمبارزه درراه آزادی طبقه کارگر" بود و درسال 1896 دستگیرگردید ومحکوم به سه سال تبعید گردید و درسیبریه بهمراه لنین متحمل این مجازات شد. بعد از تبعید، مهاجرت نمود و در نشریه "ایسکرا" شروع بکار کرد و این فعالیت را1904 درنشریه "وپریود" ادامه داد. او درانقلاب 1905 – 1907 شرکت کرد و در هفتمین کنفرانس حزبی و ششمین کنگره حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه نماینده بود و در1917به  عضویت  کمیته حزبی منطقه ی وایبورگ پتروگراد درآمد . درتابستان 1917 که  هنگامیگه لنین مجبوربه اختفاء شد، او مسئولیت داشت لنین را درجریان سیرحوادث سیاسی قراردهد. کروپسکایا در بنیانگذاری اتحادیه ی جوانان سوسیالیست نقش داشت و درروزهای تدارک قیام مسلحانه ی اکتبرنماینده ی صاحب اختیارلنین درکمیته ی منطقه ای وایبورگ برای رساندن نامه ی لنین به کمیته مرکزی و کمیته پتروگراد بود.

بعدازپیروزی انقلاب اکتبر، وی عضو مجمع کمیسارهای خلق برای آموزش همگانی بودو 1921 جانشین کمیسارآموزش عمومی کل کشورو 1924 عضواصلی کمیسیون کنترل و1927 عضو کمیته مرکزی حزب بود وهمچنین  عضو کمیته اجرایی سراسری دردوره های انتخات نماینده گان و اعضای شوراهای اتحاد جماهیرسوسیالیستی بود. وی همچنین درکنگره های دوم، چهارم، پنجم وهفتم کمینترن شرکت داشت .

Labourbe Jeanne Marie (1877-1919)

وی  متولد فرانسه بود واز 1905 به عضویت حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه درآمد .وی  درلهستان معلم بود ودرانقلاب اکتبرفعالانه در فعالیت های کمیته بلشویکی  مسکو  شرکت داشت  واز بنیان گذاران کلوپ کمونیستهای انترناسیونال بود و 1918 درایجاد گروههای کمونیستی در فرانسه شرکت داشت. از 1919 درفعالیت های کمیته ی مخفی در Odessa شرکت داشت و برعلیه اشغالگران فرانسوی تبلیغات پیش می برد. او همچنین درتدارک  شورش ملوانان فرانسوی در دریای سیاه نقش داشت اما  شب شورش توسط اشغالگران دستگیروتیرباران شد.لنین از او  بعنوان سمبل مبارزه برعلیه اشغالگران فرانسوی ومقابله با دخالت آنها درامورداخلی روسیه نام می برد.

Lissinowa Ljussik (1897-1917)

وی متولد تفلیس بود ودر1915 درمسکو تحصیل می کرد، از1916 به عضویت حزب درآمد و درانقلاب اکتبرفعالانه شرکت داشت. بعدازانقلاب فوریه درفعالیت های شوراها شرکت داشت ودرسازماندهی اتحادیه ی کارگری جوانانِ انترناسیونال سوم در منطقه ی Samoskworetscheشرکت داشت.

روزهای سرنوشت سازاکتبروی به کمیته ی انقلابی - نظامی معرفی شد و در14 نوامبردرحین انجام ماموریت توسط گلوله ی دشمن هدف قرارگرفت .

Ljudwinskaja Tatiana fjodorowna

 متولد 1887 در"کی یف" بود. از1903 عضو حزب بود و درفعالیت های حزب در "اودسا" و پترزبورگ شرکت داشت . بعد از انقلاب فوریه برای فعالیت های حزبی به منطقه ی bogorodsk  و مسکو منتقل شد وازاعضای کمیته ی سازماندهی گاردسرخ بود. درانقلاب اکتبرعضو کمیته نظامی درمحلات مسکوبود وبعدا بعنوان عضو کمیته حزبی درمسکوو کمیته ی شهری jaroslawl  فعالیت می کرد. وی درهشتمین، دهمین وچهاردمین کنگره ی حزب نماینده بود.

Nowgorodzewa (Swerdlowa) Klawdija timofejewna( 1876-1960)

وی  متولد jekaterinburg    بود واز1904 به عضویت حزب درآمد. اودر انقلاب 1905 -1907 در"اورال" شرکت داشت وبعدازفوریه 1917 مسئولیت چاپخانه ی کمیته مرکزی بلشویک ها را برعهده داشت ودرتدارک انقلاب اکتبر نقش داشت. ازمارس 1918 عضو مشاور کمیته مرکزی حزب کمونیست روسیه بود و مسئولیت هدایت دفترمرکزی رانیزبرعهده داشت. از 1920 مسئولیت مهد کودک و کودکستانهای سراسرروسیه رادر کمیته اجرائی برعهده داشت وبعدها هم به فعالیت های انتشاراتی اش ادامه داد.

Okulowa glafira Iwanowa (1878- 1957)

وی متولد   jenisseikبود و از1899 به عضویت حزب درآمد و درفعالیتهای تبلیغی سوسیال دمکراتیک درمناطق کارگری  "کی یف" شرکت داشت. 1900-1900 عضوکمیته منطقه ای حزب کارگرسوسیال مکرات روسیه درIwanowo -Wosnessensker  بود. او همچنین ازگرداننده گان ایسکرا در"سامارا" و مسکو بود و 1905 - 1908 درپترزبورگ فعالیت های حزبی داشت. بعدازفوریه 1917 به عضویت کمیته اجرائی درمنطقه یKrasnojarsker   درآمد و فعالانه در ایجاد شوراها دراین منطقه نقش بازی کرد.

1918 – 1920 عضو کمیته اجرایی سراسرروسیه بود و مسئول دفتر سیاسی درجبهه شرقی وعضوشورای انقلابی جنگ بود و پس ازپایان جنگ داخلی به فعالیت های علمی پرداخت.

Rosmirowitsch Jelena fjodorowna(1886- 1953)

متولد Cherson واز1904 عضو حزب ودر"کی یف" و پترزبورگ فعالیت میکرد. وی عضوفراکسیون بلشویکی در دومای چهارم بود ودر مقطع انقلاب فوریه  بعنوان عضو کمیته ی حزبی irkutsker،فعالیت می کرد. درپتروگراد عضو دفترکمیته نظامی دررهبری حزب بود و فعالیتهای تبلیغی در بین سربازان پادگانِ پترگراد را سازمان می داد و نشریه ی Soldatskaja Prawda  را اداره می کرد. بعدازپیروزی اکتبرهم مسئولیت های دولتی و حزبی برعهده داشت وسالهای طولانی مدیرکتابخانه ی لنین بود.

Samojlowa konkordija nikolajewna( 1876-1921)

وی متولد Irkutsk  واز 1903 عضو حزب بود. 1905 در "اودسا" درانقلاب شرکت کرد و 1912- 1914 عضوتحریریه پرودا بود . 1914 ازاعضای اصلی سازمانده نشریه زنان" Rabotniza" بود. 1917 درهفتمین  کنفرانس حزبی نماینده بود وسازمان زنان را درپتروگراد هدایت می کرد و در دوران جنگ داخلی در"خارکوف" و "سامارا" فعالیت حزبی را پیش می برد .1920 -1921 رهبری بخش سیاسی دفترتبلیغات " ستاره سرخ" را برعهده داشت .

Semjatschka rosalija samoilowna(1876-1947)

متولد "کی یف"، ازاولین اعضای حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه بود.1903او ازطرف ایسکرا، در دومین کنگره ی حزبی شرکت داشت ودرهمین سال به عضویت  کمیته مرکزی درآمد و 1905 درکنگره سوم نیز شرکت داشت .درمقطع 1905 – 1907 درکمیته بلشویکی مسکوبود. 1909 به سازمان حزبی  باکو انتقال یافت . 1915- 1916 عضودفتر کمیته مرکزی در مسکو بود و1917 اولین دبیرقانونی کمیته ی مسکو حزب بود. درششمین کنفرانس و هفتمین کنگره (آوریل ) نماینده بود وروزقیام مسلحانه رهبری کارگران  منطقه ی         Simonowki  درمسکو را برعهده داشت . 1918 مسئول بخش سیاسی ارتش را درلشگرهای مختلف برعهده داشت. بعداز جنگ داخلی نیزدرنقاط مختلف کشوربه فعالیت های حزبی ادامه داد. از1926 تا 1936 ستادمرکزی کمیسارهای نظارت کارگران و دهقانان بود. ازمقطع هشتمین کنگره حزبی درکمیسیون مرکزی کنترل بود و 1923 تا 1933 عضو شورای کمیسارهای خلق درامورحمل ونقل بود. درهفدهمین کنگره حزب کمونیست نیزبه عضویت کمیسیون کنترل شوراها انتخاب شدو بعد ها جانشین و رئیس کمیسیون شد.درهجدهمین کنگره به عضویت کمیته مرکزی اننخاب شد. در 1938 تا 1943 جانشین رئیس شوراهای کمیسارهای خلق اتحاد جماهیرشوروی بودو بعد ها به جانشین رئیس کمیته ی کنترل حزبی کمیته مرکزی گردید.

Sluzkaja Wera Klementjewna (Berta Bronislawowna)

(1880- 1917)

وی در"مینسک" تولد یافت و1902  عضو حزب بود، 1905 درمسکو حاضربود و درانقلاب  شرکت کردو 1907 از طرف سازمان حزبی منطقه ی  bajansk  درپنجمین کنگره که درلندن برگزارشد شرکت نمود.1909 – 1912 درتبعید به سر برد و 1913 برای ادامه فعالیت حزبی به  پترزبورگ برگشت .بعدازفوریه 1917 وی عضو کمیته ی حزبی پترزبورگ بود و درسازماندهی زنان نقش موثری ایفاء نمود . درجریان درهم شکستن قوای ارتش سفید وی کارتدارکات و تامین آذوقه و داروی نیروهای گارد سرخ را بر عهده داشت . در30 اکتبر (دوازده نوامبر) ماشینی که  وی سرنشین آن بود مورد آتشباری دشمن قرارگرفت .

Stal Ljudmila Nikolajewna ( 1872- 1939)

 وی درjekaterinoslaw    تولد یافت واز1898 عضو حزب بوده ودرمسکو، اودسا، پترزبورگ، نیکولایف به فعالیت های حزبی پرداخت . ازآگوست 1917 عضو تحریریه نشریه ی حزب درکُرنُشتات بنام  " Proletarskoje delo"  وهمچنین  عضوکمیته کُرنُشتات و عضو کمیته ی اجرائی شوراها بود. بعد از انقلاب اکتبر به فعالیت های حزبی ادامه داد و عضو دبیرخانه ی بین المللی زنان بود و بعد ها به کار علمی و تحقیق در "موزه ی انقلاب" اتحاد جماهیرشوروی پرداخت .

dmitrijewna (1873-1966) Stassowa jelena

 وی متولد پترزبورگ بود. از1899 به عضویت حزب درآمد. او از گرداننده گان ایسکرا تحت رهبری لنین بود ودرپترزبوزگ، کی یف، مینسک، اوریول، زمولینیسک ، ویلنیوس، فعالیت حزبی داشت. او دبیرکمیته بلشویکی درپترزبورگ ودفترشمالی کمیته مرکزی حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه بود.1907 – 1912 درتفلیس فعالیت می کرد. 1912 درجریان کنفرانس حزب درپراک کاندید کمیته مرکزی بود. درجریان تدارک انقلاب اکتبرهم فعالانه شرکت داشت. 1917 – 1920 دبیرکمیته مرکزی حزب بودو درروزهای انقلاب اکتبرمسئولیت انتشاربولتن اطلاعاتی کمیته مرکزی را برعهده داشت . او درسازماندهی اولین کنگره ی خلقهای شرق شرکت داشت ودردفترکمیته مرکزی حزب کمونیست روسیه  درقزاقستان فعالیت می کرد.

در ششمین کنگره حزب بلشویک کاندیدای کمیته مرکزی شد ودرکنگره ی هفتم و هشتم حزب انتخاب گردید. 1918 به کمیسیون سراسری مبارزه با ضد انقلاب پیوست (Tscheka) پیوست.  1921  – 1926 او در کمینترن فعالیت داشت وبعدها در پست های دولتی؛ حزبی و علمی فعالیت می کرد .

Uljanowa Maria Iljinitschna (1878-1937)

 وی متولد Simbirsk  وجوانترین خواهرلنین بود. ازسال 1898 عضو حزب بود ودرمسکو، "زاراتوف" و پترزبورگ فعالیت حزبی داشت و از1900 با روزنامه ایسکرا همکاری می کرد . بعدازفوریه 1917 تا 1929 او درهیات دبیران تحریریه ی پرودا بود . وی درانقلاب اکتبرشرکت فعال داشت وبعنوان عضوکمیسیون کنترل مرکزی و کمیته اجرایی حزب بارها انتخاب شد.

Warenzowa Olga Afanassjewna (1862-1950)

 وی درIwanowo- wosnessensk متولد شدو از1893 فعالیت متشکل راآغازکرد. در"آستراخن"، "ولگادا"، "یاروسلوا" فعالیت حزبی داشت. از1906 دبیرکمیته حزبی درمنطقه ی Iwanowo – wosnessensker  بود. 1917 – 1918 دردفترنظامی کمیته حزب در مسکو بود و همانجا درتدارک قیام مسلحانه اکتبرشرکت فعال داشت . 1919 در کمیساریای جنگ بود. 1919 – 1921 دبیرکمیته اجرائی درهمین منطقه بود و درسالهای بعد به فعالیتهای علمی و تحقیقی پرداخت .

منبع : Lexikon der Großen sozialistischen oktoberrevolution, Leipzig 1976

گردآورنده : lisl rizy

توضیح متن فارسی : میدانیم که حزب کارگرسوسیال دمکرات روسیه در سال 1898 ایجاد وحزب دردومین کنگره درسال 1903 به دوجناج بلشویک و منشویک منشعب گردید. باانقلاب اکتبر وانتقال تمام قدرت به شوراها سرفصل جدیدی از فعالیت احزاب سوسیالیست روسیه آغازگردید و درحالی که بلشویکها ازانقلاب اکتبرپیروز بیرون آمدند؛ نفوذ منشویکها مدام روبه کاهش گذارد و درهمان سالهای اولیه که مصادف با جنگ داخلی در روسیه نیزبود؛ جناح منشویکِ سوسیال دمکراسی روسیه ابتدا به فعالیت نیمه علنی ونیمه مخفی روی آورد وسپس عمده رهبرانش مجبوربه مهاجرت شدند . با وجود این کاهش نقش و نفوذ  ( 1917  تا سالهای آخردهه 30) تا جایی که منشویکها  سرانجام درطیف جریانات فراموش شده سیاسی قرارگرفتند  و کمترنامی ازآنان دیگردر میان است ، اما هنوزپس از 90 سال حقیقتی وجود دارد: تاریخ انقلاب روسیه بدون منشویکها بعنوان یک جناح سیاسی مطرح در سالهای 1903 تا 1919 بگونه ای دیگررقم می خورد و به این سیاق  نباید نقش زنان منشویک را در سیرتحولات جامعه ی روسیه آنزمان  کتمان کرد. اما توگویی  تاریخ را همواره جریانات پیروز نوشته اند . در حالیکه منابع بی شماری از تاریخ انقلاب روسیه وجود دارد که حجم سنگینی ازآنها ادبیات دولتی شوروری سابق است، اما با اطمینان می توان گفت درحوزه ی مطالعه ی زنان  کمتر به نقش زنان منشویک که بعضا ازاعضای اولیه ی حزب کارگرسوسیال دمکراسی روسیه  بودند، پرداخته شده است وامروزه در این زمینه  کمترمنبع یا سندی موجود است . بویژه اینکه انستیتوهای تاریخ نگاری شوروی هرگز علاقه ای  در پرداختن به این موضوع از خود  نشان نداده  و تاریخ حزب را با  تحریفات عدیده ای به نگارش درآورده اند که ما فارسی زبانان تنها با گوشه ای ازآن آشنا هستیم . Nader Sadeh